سوگ چیست؟
بی‌گمان، هیچ انسان زنده‌ای وجود ندارد که یک‌بار به اتفاق، گونه‌ای از سوگواری را تجربه نکرده باشد! درک سوگ به تنهایی آنقدر مهم است که الیزابت کوبلر، روانشناس سرشناس، اقدام به بررسی مراحل سوگواری کرد. البته هنوز هم برای برخی مبهم است که در دیدگاه روان‌تحلیلی، سوگ چیست؟ روانشناسان سوگ را یکی از تجربیات عاطفی می‌دانند و عبور از این طرحواره روانی نیاز به همراهی با درمانگر دارد. البته آگاهی از مراحل این تنش روحی، کارساز است. به همین دلیل، فرآیند سوگ را بررسی خواهیم کرد.
💔 در مسیر عبور از سوگ، تنها نیستید!
سوگ یکی از تجربه‌های عاطفی پیچیده است که نیاز به همراهی و آگاهی دارد. اگر درگیر این احساس هستید یا به دنبال راهنمایی برای عبور از این مرحله می‌گردید، همین حالا مشاوره خود را رزرو کنید و از کمک متخصصان ما بهره‌مند شوید.
🌐 رزرو مشاوره از طریق سایت
چه اتفاقی در سوگ می‌افتد؟
سوگ کلمه‌ای از ریشه اوستایی suč یا ”سوز“ است و در تعریف لغت نامه‌ای فرد سوگوار می‌گویند؛ «کسی که بر توده‌ای از آتش نشسته باشد». به راستی هم همین است؛ سوگ آتشی سوزان بر جان قربانیان ترومای مردن عزیزان، جدایی از فرد مورد علاقه، از دست‌دادن دوستان، مالباختگی یا غیاب هر چیز ارزشمندی می‌اندازد. با این حال، باید گفت که سوگ پایان زندگی فرد سوگوار نیست؛ بلکه مرحله‌ای از زندگی او خواهد بود. به دنبال رهایی از این طرحواره، در ادامه مراحل سوگ را تحلیل خواهیم کرد.
انکار: اولین واکنش دفاعی مغز ما در مواجهه با فقدان و از دست‌دادن، انکار است. مصیبت دیدگان نمی‌خواهند باور کنند که آنچه دوست داشته‌اند را از دست داده‌اند.
خشم: مرحله دوم سوگ، خشم است. در این مرحله عصبانیت فرد سوگوار دلیل روانشناسی دارد؛ او میخواهد تنش‌های روانی ناشی از سوگواری را تخلیه کند.
چانه‌زنی: به هنگام فرارسیدن مرحله سوم سوگ، به زمین و زمان برای بازگشت آنچه که از دست رفته متوسل می‌شوید. در این مرحله ممکن است گذشته را مرور کنید یا به خود سرزنشی مشغول شوید.
افسردگی: به هر حال تا ابد نمی‌توان از واقعیت فرار کرد و پس از مواجهه با حس فقدان، دچار افسردگی می‌شوید.
پذیرش: پذیرش سوگ یا مردن عزیزان، به معنای پایان درد و اندوه نیست. اما در این مرحله دیگر دست از مقاومت برمی‌دارید. پس از پذیرش، تمایل به چانه‌زنی، سرزنش خود یا خشم کمتر خواهد شد.
💡فرآیند سوگ می‌تواند تأثیرات روانی عمیقی داشته باشد.
مسیرهای تسلی دادن به افراد سوگوار
جیمز ویلیام وردن، روانشناس مطرح آمریکایی، به التیام بخشی زمان اعتقاد دارد. او در کتاب «رنج و التیام» می‌گوید که پادزهر تسلی یافتن در برابر اختلال سوگ، قبول این حقیقت است که دریای غم و اندوه، ساحل دارد. بنابراین با مراجعه به روانشناس و پیدا کردن جایگاه مناسب عواطف و عزاداری در کنار امیدواری به آینده، می‌توان از سوگ رهایی یافت.
در دیدگاه روانشناسی هم مسیرهایی برای تسلی دادن به شخص سوگوار وجود دارد که در ادامه ارائه خواهیم کرد:
- در کنار فرد سوگوار بمانید و از او حمایت کنید.
- ببینید کمک میخواهد؟ ممکن است خود او نخواهد نیاز به کمک را بیان کند. بنابراین به او پیشنهاد کمک در امور را بدهید.
- به او یادآوری کنید که برای هم‌صحبتی آماده هستید.
- رنج فرد مصیبت دیده را کوچک نشمارید.
- پس از مدتی از شخص سوگوار بخواهید که از یک درمانگر کمک بگیرد.
✨ درمان سوگ و حمایت از فرآیند بهبود
🔹سوگ یک تجربه پیچیده و چالش‌برانگیز است، و برای عبور از آن نیاز به حمایت حرفه‌ای دارید. اگر احساس می‌کنید که این فرآیند برایتان دشوار است، یا به کمک در مدیریت احساسات نیاز دارید، ما آماده‌ایم تا شما را در این مسیر همراهی کنیم.
بهترین پاسخ برای تسلی شخص سوگوار
برای همدردی با افراد سوگوار، باید از جملات درستی استفاده کنید تا بر رنج او افزوده نشود. با کنار هم گذاشتن کلماتی مانند جملات زیر، می‌توانید از رنج او تا حدودی کم کنید:
– همدرد تو هستم!
-غم تو برای من غیرقابل تصور است.
– تلاش می‌کنیم شما را بفهمیم.
درمان سوگ
روند بهبود سوگ و تسلی شخص سوگوار، همانند التیام یافتن یک زخم جسمی است. گاهی امکان دارد که افراد سوگوار، از پس انجام تکالیف مربوط به درمان سوگواری برنیایند و این طبیعی است. اما از دیدگاه روان درمانی، سوگ حدود ۶ ماه تا دو سال طول خواهد کشید. اگر در این مدت احساس می‌کنید که تحمل این حجم از درد غیرممکن است، می‌توانید از روش‌های درمانی زیر استفاده کنید:
- خود مراقبتی با خواب کافی، ورزش کردن و مصرف غذای سالم حال شما را بهتر می‌کند.
- برنامه‌های خود را تنظیم کنید و اجازه ندهید که روال منظم زندگی مختل شود.
- احساسات خود را بروز دهید و اگر لازم بود آن‌ها را بر روی کاغذ بیاورید.
- فعالیت اجتماعی داشته باشید و با افراد جامعه معاشرت کنید.
- در جلسات روان درمانی حرفه‌ای شرکت کنید.
سخن پایانی
گاهی در تکاپوی زندگی، زخم‌های سوگ بر روح ما نقش می‌بندند. با این حال، در پی توجه روانشناسان به پدیده سوگ، امروز راه‌هایی برای درمان شخص سوگوار وجود دارد. بنابراین حتما در این مسیر از یک روان درمانگر آگاه کمک بگیرید.
✨ در مسیر التیام و رهایی از زخم‌های سوگ، همراه شما هستیم!
برای دریافت راهکارها و مشاوره‌های تخصصی
📱 ما را در اینستاگرام دنبال کنید.
💬 به کانال تلگرام ما بپیوندید.
منبع
Prigerson, Holly G., et al. “History and status of prolonged grief disorder as a psychiatric diagnosis.” Annual review of clinical psychology 17.1 (2021): 109-126.
