نقش حیوانات خانگی در بهبود سلامت روان

نقش حیوانات خانگی در بهبود سلامت روان
حیوانات خانگی از دیرباز همراهانی وفادار انسان‌ها بوده‌اند و تأثیرات مثبتی بر زندگی روزمره افراد داشته‌اند. پژوهش‌های علمی در سال‌های اخیر، نشان داده‌اند که حمایت عاطفی حیوانات خانگی می‌تواند نقش مهمی در بهبود سلامت روان ایفا کند. کاهش استرس و اضطراب و افزایش حس خوشحالی و رضایت و تسهیل روابط اجتماعی از جمله تأثیرات حیوانات بر روان انسان‌ها است. در این مقاله، به بررسی جنبه‌های مختلف و چگونگی بهبود کیفیت زندگی افراد از طریق نگهداری از حیوانات خانگی می‌پردازیم. لطفاً تا پایان همراه ما باشید!

تاریخچه رابطه انسان و حیوانات خانگی
تاریخچه رابطه انسان و حیوانات خانگی به هزاران سال پیش برمی‌گردد. انسان‌ها اهلی‌سازی حیوانات را از حدود 15 تا 30 هزار سال پیش شروع کردند. سگ‌، گوسفند و بز از اولین حیواناتی بودند که اهلی شدند و به منظورهای مختلفی مورد استفاده قرار می‌گرفتند. محبوبیت گربه‌ها نیز از زمان تمدن مصر افزایش یافت و در هنر و ادبیات آن زمان به تصویر کشیده ‌شد. در این کشور، گربه‌ها به خاطر محافظت از غلات در برابر جوندگانی مانند موش، مقدس شناخته شده و حتی مورد پرستش قرار می‌گرفتند.
با شروع عصر رنسانس در یونان و روم، به زیبایی‌شناسی و جایگاه حیوانات خانگی در زندگی اجتماعی انسان‌ها توجه بیشتری شد. در این دوران، حیوانات خانگی به نماد وضعیت اجتماعی تبدیل شدند و مردم به رفاه حیوانات بیشتر توجه کردند. در قرن نوزدهم، جنبش‌های حقوق حیوانات آغاز شد و نگهداری از حیوانات خانگی به یک پدیده فرهنگی تبدیل گردید. امروزه، رابطه انسان با حیوانات خانگی از یک همکاری ساده برای بقاء به ارتباط عاطفی عمیقی تبدیل شده و حیوانات خانگی نه تنها بخشی از خانواده‌ها هستند، بلکه نقش مهمی را در بهبود کیفیت زندگی و سلامت روانی انسان‌ها ایفا می‌کنند.

فواید نگهداری از حیوانات خانگی چیست؟
نگهداری از حیوانات خانگی فواید روانی متعددی را برای انسان‌ها به همراه دارد. برخی از این فواید عبارت‌اند از:
کاهش استرس و اضطراب
نگهداری از حیوانات خانگی، به ویژه سگ‌ها و گربه‌ها به کاهش سطح استرس و اضطراب کمک می‌کند. نوازش یا بازی کردن با حیوانات خانگی سطح هورمون‌های استرس مانند کورتیزول را کاهش می‌دهد و باعث ترشح هورمون‌های شادی‌آور و آرامش‌بخشی مانند اکسی‌توسین و سروتونین می‌شود. علاوه بر این، مراقبت از یک حیوان خانگی موجب می‌شود که فرد بیشتر در حال حاضر زندگی کند و از افکار منفی دور شود.

تسهیل ارتباطات اجتماعی
حیوانات خانگی نقش مهمی را در تسهیل ارتباطات اجتماعی ایفا می‌کنند. داشتن حیوان خانگی به افراد کمک می‌کند تا در پارک‌ها، خیابان‌ها یا گروه‌های مرتبط با حیوانات با دیگران ارتباط برقرار کنند. نگهداری از حیوانات خانگی حس همدلی و همبستگی را در افراد تقویت می‌کند. افرادی که تجربه مشابهی در نگهداری از حیوانات دارند، معمولاً احساس نزدیکی بیشتری نسبت به یکدیگر پیدا می‌کنند و این موضوع می‌تواند به ایجاد دوستی‌های جدید منجر شود.
برای کودکان و نوجوانان، داشتن یک حیوان خانگی می‌تواند مهارت‌های اجتماعی مانند همدلی، مسئولیت‌پذیری و همکاری را تقویت کند. این مهارت‌ها به آن‌ها کمک می‌کند تا در ارتباطات اجتماعی خود موفق‌تر باشند.

کاهش احساس تنهایی
حیوانات خانگی همراهانی مهربان و وفادار هستند که به دلیل رفتارهای محبت‌آمیز خود، احساس تنهایی یک فرد را به خصوص در دوران‌های سخت زندگی به شدت کاهش می‌دهند. وجود یک حیوان خانگی می‌تواند احساس تنهایی را کاهش دهد و حس تعلق و ارتباط عاطفی را تقویت کند.

تقویت سلامت روان
حیوانات خانگی منبعی از عشق و حمایت عاطفی هستند. تحقیقات نشان داده‌اند که نگهداری از حیوانات خانگی می‌تواند حس مسئولیت را افزایش دهد و فرد را به انجام فعالیت‌های مثبت تشویق کند. این کار به کاهش علائم افسردگی کمک می‌کند و باعث بالا رفتن احساس خوشبختی می‌شود. حیوانات خانگی به عنوان منبع حمایت عاطفی عمل می‌کنند و در زمان‌های بحرانی کنار انسان‌ها هستند و به کاهش احساس ناامیدی آن‌ها کمک می‌کنند. از سوی دیگر، نوازش و بازی با حیوانات باعث ترشح هورمون‌های خوشحالی می‌شود که می‌توانند به بهبود خلق و خو کمک کنند.

افزایش فعالیت بدنی
نگهداری از حیوانات خانگی، به ویژه سگ‌ها، معمولاً نیازمند پیاده‌روی و افزایش سطح فعالیت بدنی افراد است که خود به بهبود سلامت روان و کاهش علائم افسردگی و اضطراب کمک می‌کند. به عبارت دیگر، داشتن یک حیوان خانگی می‌تواند افراد را به دنبال کردن سبک زندگی فعال‌تر ترغیب کند.

کمک به درمان اختلالات روانی
در برخی موارد، حیوانات خانگی به عنوان بخشی از درمان اختلالات روانی مانند PTSD (اختلال استرس پس از سانحه) یا افسردگی عمل می‌کنند. درمان با حیوانات (Animal-Assisted Therapy) به افراد کمک می‌کند تا با احساسات و تجربیات خود بهتر کنار بیایند.

بهبود کیفیت خواب
حیوانات خانگی می‌توانند تأثیرات مثبتی بر کیفیت خواب افراد داشته باشند. حضور یک حیوان خانگی، به ویژه سگ یا گربه، احساس آرامش و امنیت را افزایش می‌دهد و به خواب بهتر کمک می‌کند.
نوازش و بازی با حیوانات خانگی نیز سطح استرس و اضطراب را کاهش می‌دهد. کاهش این احساسات منفی می‌تواند به خواب عمیق‌تر و آرام‌تری منجر شود. برخی از حیوانات خانگی، مانند سگ‌ها، معمولاً زمان مشخصی برای خواب دارند و این موضوع باعث ایجاد یک روتین منظم در خواب صاحبان آن‌ها می‌شود. علاوه بر این، داشتن یک حیوان خانگی می‌تواند حس خوشحالی و رضایت را افزایش دهد که این احساسات مثبت می‌توانند به خواب بهتر کمک کنند.

سخن پایانی
در پایان باید گفت، حیوانات خانگی در بهبود سلامت روان نقش غیرقابل انکاری را ایفا می‌کنند. آن‌ها نه تنها به عنوان همراهانی وفادار در کنارمان هستند، بلکه با ارائه محبت، امنیت و حس تعلق، به کاهش استرس و اضطراب ما کمک می‌کنند. تعامل با حیوانات خانگی می‌تواند به افزایش اعتماد به نفس و بهبود خلق و خو منجر شود و در نهایت کیفیت زندگی افراد را ارتقاء دهد. با توجه به این تأثیرات مثبت، تشویق افراد به نگهداری از حیوانات خانگی می‌تواند راهکاری مؤثر در درمان و پیشگیری از مشکلات روانی باشد. بنابراین، اهمیت ایجاد فضایی مناسب برای حیوانات خانگی و توجه به نیازهای آن‌ها نه تنها برای رفاه خود حیوانات، بلکه برای سلامت روان انسان‌ها نیز باید مورد توجه قرار گیرد.

منابع
https://health.ucdavis.edu/blog/cultivating-health/health-benefits-of-pets-how-your-furry-friend-improves-your-mental-and-physical-health/2024/04#:~:text=Dogs%20specifically%20have%20been%20proven,your%20mental%20and%20physical%20health.
https://www.mentalhealth.org.uk/explore-mental-health/a-z-topics/pets-and-mental-health
https://newsinhealth.nih.gov/2018/02/power-pets
https://www.heart.org/en/healthy-living/healthy-bond-for-life-pets/pets-as-coworkers/pets-and-mental-health