کاتێک خۆشەویستی وەک گوشار هەست پێدەکرێت: ئازارەکانی پەیوەستبوون

fisherman-syren-ballad-goethe-1857-oil-canvas

یەکێک لە مەترسییە ناخۆشەکانی خۆشەویستی ئەوەیە کاتێک پەیوەندییەک کە لەوانەیە بە باشی بەردەوام بووبێت بەهۆی تێگەیشتنی هەڵەی هاوبەش لە شێوازەکانی پەیوەستبوون تێکدەچێت. دوو کەس کە لەوانەیە لەسەر لێواری دروستکردنی جیهانێکی تەواو پێکەوە بوون، لە یەکتری جیا دەبنەوە، هەردووکیان هەستێکی خراپ مامەڵەکردنیان هەیە – بەبێ ئەوەی بە تەواوی بزانن بۆچی یان چۆن. ئەمە جۆرێکە لە نەخشە.

کێشەکە دەست پێدەکات کاتێک کەسێک بە شێوازی پەیوەستبوونی دڵەڕاوکێ لەگەڵ کەسێکی تر کە شێوازی خۆدوورگرتنەوەی ترسناکی هەیە.

ئەزموونی منداڵی کەسی دڵەڕاوکێ پەیوەست ئەوەیە کە خۆشەویستی هەمیشە لە مەترسیدایە و تەنها بە چاودێری و ناڕەزایی بەردەوام دەتوانرێت گەرەنتی بکرێت. لە هەر ساتێکدا، ئەو کەسەی کە گرنگە بۆمان لەوانەیە بخلیسکێت و دوور بکەوێتەوە – ئەگەرێک کە دەبێت بە سکاڵا، تووڕەیی و چاودێری بەردەوام بەرگری لێ بکرێت. دووری، بۆ کەسی دڵەڕاوکێ پەیوەست، هەمیشە قەیرانە. بێدەنگی دەبێت هەمیشە ترسناک بێت. و بەم شێوەیە، ئێمە داواکاریەکانمان چڕتر دەکەینەوە، لە هاوبەشەکەمان دەپرسین ئەمڕۆ دوانیوەڕۆ لە کوێ بوون، سەرزەنشتیان دەکەین بۆ ناردنی پەیامێکی کەمێک درەنگ، و دڵنیا دەبین کە ئەوان دەزانن کە ئێمە پێمان خۆش نییە هاوڕێیان هەبێت یان بە تەنها بچن بۆ پشوو.

لەوانەیە ئەمە وەک باشترین ڕێگا بۆ مسۆگەرکردنی خۆشەویستی بێت، بەڵام بێگومان – ستراتیژیەکی تەواو شکستخواردووە لە هەندێک حاڵەتدا. بەداخەوە، بۆ ئەم گیانە دڵەڕاوکێ بەستەزمانە (هیچ کەسێک لەم سیناریۆیەدا خراپ نییە، تەنها زۆر بریندارە)، ئەوان بەبێ ئاگاداری ڕێک ئەوە دروست دەکەن کە هاوبەشەکەیان زۆرترین ترسی لە خۆشەویستیدا هەیەتی: هەستی نوقمبوون.

جۆرێکی جیاوازی منداڵی – بە گشتی بەبێ ئاگاداری هەردوو لا – کێشەیەکی زۆر جیاوازی لە هاوبەشەکەدا دروست کردووە: ئەوەی کە پێی دەوترێت شێوازی پەیوەستبوونی خۆدوورگرتنەوەی ترسناک. بۆ ئەم کەسە، ساڵانی سەرەتا نیشانی داوە کە مرۆڤەکانی تر بە ئەگەرێکی زۆر سەرچاوەی کێشەن. ئەوان دەست دەخەنە ناو بۆشاییەکەت، تەواوێتیت لەناو دەبەن، ڕاوێژی نادروست دەدەن، سۆزیان بە شێوەیەکی ڕەمەکی بۆ خوشک یان برایەک دەگۆڕن، داوای ناشیاو دەکەن و گرنگی بە خەم و نیگەرانییە ڕاستەقینەکانت نادەن. لەمەوە، ئەم کەسە دەگاتە ئەو دەرەنجامەی کە تاکە ڕێگای پارێزراو بوون پاشەکشە کردن و دانانی بەربەستە. هەرچەندە لەوانەیە هەوڵی خۆشەویستی بدەن، لە دڵیاندا، ئاسایشی ڕاستەقینە تەنها کاتێک هەست پێ دەکرێت کە بە تەنها بن. ئەم خۆدوورگرەوە ترسناکانە نهێنی ناشارنەوە بۆ خاتری خۆی؛ ئەزموونیان فێری کردوون کە بە ڕاستی کەسێک نییە بتوانێت هەڵیان بگرێت.

ئەوەی کە کەسی خۆدوورگرەوەی ترسناک لە خۆشەویستیدا پێویستیەتی بۆشایی و کاتە بۆ خۆگونجاندن لەگەڵ بیرۆکەیەکی ناوازەدا: کە کەسێکی نزیک لێیان لەوانەیە بە ڕاستی گرنگیان پێ بدات. کاتێک پەیوەندییەکە قووڵتر دەبێت، ئەوان پێویستیەکی زیاتریان بۆ ساتەکانی ئازادبوون هەست پێدەکەن. مەسەلەکە ئەوە نییە کە ئەوان خۆشەویستیان نییە؛ ئەوان تەنها دەبێت بە ڕێڕەوی خۆیان و بە ماوەی پشوودان ئەمە بکەن. هاوڕێیەتیەکانیان دەست دەکات بە گرنگتر بوون بۆیان ڕێک کاتێک ڕۆڵی خۆشەویستەکەیان گرنگی زیاتر وەردەگرێت. کاتێک پابەندبوونیان بە پەیوەندییەکەیان زیاد دەکات، هەروەها ترسیان لەوەی کە لەوانەیە ون ببن، ناتەبا بن، زیندانی بن. لەوانەیە – بەبێ تێگەیشتنی تەواو بۆچی – دەست بکەن بە خەونبینین لەسەر سێکس لەگەڵ کەسانی نامۆ و وەڵامی پەیامەکان نەدەنەوە بەو شێوە وردە و نزیکەی کە پێشتر دەیانکرد. هیچ کام لەمانە نیشانەی ئەوە نییە کە ئەوان بە ڕاستی و بە تایبەتی دەیانەوێت دەربچن؛ ئەوە تەنها ڕێگای خۆڕسکی ئەوانە بۆ مامەڵەکردن لەگەڵ ترسدا.

گرفتەکە ئەوەیە کە بە گشتی هیچ کام لە لایەنەکان ناتوانن لە ترسەکانیان تێبگەن – یان کاردانەوەکانیان بەرامبەریان – چ جای ڕوونکردنەوەیان بۆ ئەوی تر. کەسی دڵەڕاوکێ ناتوانێت ببینێت کە بەبێ هۆکاری تەواو دڵەڕاوکێن و ناتوانن تۆمار بکەن کە ڕەفتاری توند و سەرزەنشتکارانەیان چەند ترسناک دەبێت. هەروەك چۆن کەسی خۆدوورگرەوەی ترسناک ناتوانێت تێبگات کە کشانەوەیان چەند هەڕەشەئامێز دیارە. هەردوو لایەن، بێ ئاگا لەوەی لە ناویاندا چی ڕوودەدات، ناتوانن وشەکان بۆ وتن بدۆزنەوە، بە ئەدەبەوە و کاتێک هێشتا کات ماوە: زۆر داوای لێبوردن دەکەم، من زۆر توند دەگرم. یان: داوای لێبوردن دەکەم، مەبەستم نییە سارد دەربکەوم، تەنها پێویستم بە هەناسەدانە.

وشەگەلێک کە لەوانەیە هەموو شتێکی ڕزگار کردبێت بێ وتن دەمێننەوە، و سووڕێکی ترسناک دەست پێدەکات. هاوبەشی دڵەڕاوکێ، کە هەست بە کشانەوەی هاوڕێ خۆدوورگرەکەی دەکات، بە توندی زیاتر پاڵەپەستۆ دروست دەکات. ئەوان ئیمەیلی درێژ لە نیوەی شەودا دەنووسن، سەرزەنشتیان دەکەن بۆ ئەمە یان ئەوە. و لە لایەنی خۆیانەوە، هاوبەشی خۆدوورگر بەرەو فێڵبازی و خوێندنەوەی سەخت دەڕوات. ئەوان هۆکار دەدۆزنەوە بۆ ئەوەی درەنگ لە دەرەوە بمێننەوە. کاتێکی زیاتر دەخایەنێت بۆ گەڕانەوەی شتەکان. لەناکاو کۆمەڵێک ئاهەنگی لەدایکبوون هەیە کە پێویستە بە تەنها بچن.

لە کۆتاییدا، هاوبەشی دڵەڕاوکێ پەیوەست ناتوانێت زیاتر لەمە خۆی ڕابگرێت و قەیرانێک دروست دەکات. هەرچەندە هێشتا پڕن لە خۆشەویستی، ڕادەگەیەنن کە دوور دەکەونەوە – نەك لەبەرئەوەی کە دەیانەوێت، بەڵکو لەبەرئەوەی کە ئاستی نیگەرانییان نابەردەوام بووە. و لە لایەنی خۆیانەوە، هاوبەشی خۆدوورگرەوەی ترسناک، هەرچەندە لەوانەیە هێشتا ڕادەیەک خۆشەویستی ماوەیان هەبێت، لەژێر گوشاردا بێ هەست بوون و بە چاوێکی پاسیڤەوە سەیری ڕووخانی پەیوەندییەکە دەکەن – دڵخۆشن کە دراما و ئاژاوە دەتوانێت ئێستا کۆتایی پێ بێت، و دەتوانن تەرکیز بکەنە سەر کارەکەیان و چاوەڕوانی پەیوەندی نوێی “سووکتر” لە داهاتوودا.

ئەگەر ترووسکەیەکی هیوا هەبێت، لەوەدایە کە ئەم نەخشانە ناویان هەیە. ئەوان هەموو کاتێک ڕوو دەدەن – لە چێشایەر و نیو ساوس وێڵز، لە مایۆرکا و ئۆسلۆ – و دەکرا زیاتر ڕێگری لێ بکرێت بە هۆشیاری زیاترەوە (و چەندین مانگ لە سایکۆسێراپی باش و ئازاراوی). کاتێک هەردوو لا زۆر ماندوو نەبن، کاتێک شتە باشەکان هێشتا لە خراپەکان زیاترن، کەسێکی بە تایبەت ئازا دەتوانێت ڕۆژێک لە ڕۆژان بوێرێت ئەم پارچەیە بۆ ئەوی تر بنێرێت و بە نەرمی بڵێت: ئەمە کەمێک بیرم لە ئێمە خستەوە. زۆر داوای لێبوردن دەکەم کە کاریگەریمان لەسەر یەکتر دروست کرد. بۆم بنێرە ئەگەر ئەمە قسەت لەگەڵ دەکات.