خشتەی ناوەڕۆک
پێشەکی: تێگەیشتن لە خەمۆکی و کاریگەری لەسەر خێزان
خەمۆکی یەکێکە لە باوترین نەخۆشییە دەروونییەکان کە ملیۆنان کەس لە جیهاندا تووشی دەبن. ئەم نەخۆشییە تەنها کاریگەری لەسەر تاک نییە، بەڵکو بەشێوەیەکی قووڵ و فراوان کاریگەری لەسەر هەموو ئەندامانی خێزان و پەیوەندییەکانیان هەیە. کاتێک کەسێک تووشی خەمۆکی دەبێت، هەموو ئەندامانی خێزان بە شێوەیەک کاریگەر دەبن و ناچار دەبن گۆڕانکاریی لە ژیانی ڕۆژانەیان بکەن.
خەمۆکی وەک تەنیشتایی تاریک دێت و بەرگری لە هەموو شتێک دەگرێت کە پێشتر سەرچاوەی خۆشی و ئاسوودەیی بووە. ئەم بارودۆخە نەک تەنها کەسە تووشبووەکە کاریگەر دەکات، بەڵکو هەموو ئەوانەی کە خۆشیان دەوێت و نزیکن لێی، بە تایبەتی ئەندامانی خێزان. پەیوەندییە خێزانییەکان کە پێشتر سەرچاوەی هێز و پشتگیری بوون، لەناکاو دەبنە شوێنی پەرێشانی و ناکۆکی.
لە ڕووی دەروونناسییەوە، خەمۆکی وەک گۆڕانکارییەک لە کیمیای مێشک دەناسرێت کە کاریگەری لەسەر بیرکردنەوە، هەست، هەڵسوکەوت و جەستەی کەس هەیە. ئەم گۆڕانکاریانە دەبنە هۆی ئەوەی کە کەسەکە نەتوانێت وەک پێشتر بەشداری لە چالاکییە خێزانییەکاندا بکات، پەیوەندی دروست بکات، یان تەنانەت وەڵامی پێداویستییە سادەکانی خێزانی بداتەوە.
نیشانەکانی خەمۆکی کە کاریگەری لەسەر خێزان دروست دەکەن
خەمۆکی بە شێوازی جۆراوجۆر خۆی دەردەخات، بەڵام چەند نیشانەیەکی سەرەکی هەن کە ئاستەوخۆ کاریگەری لەسەر پەیوەندییە خێزانییەکان دروست دەکەن. یەکەم نیشانە، لادانی کۆمەڵایەتییە کە واتای ئەوەیە کە تاکەکە دوور دەکەوێتەوە لە ئەندامانی خێزان و نایەوێت بەشداری لە چالاکییە کۆمەڵایەتییەکاندا بکات.
ئەم لادانە کۆمەڵایەتییە دەبێتە هۆی ئەوەی کە ئەندامانی خێزان هەست بە ڕەتکردنەوە بکەن، هەرچەندە کەسە تووشبووەکە مەبەستی ئەوە نییە کە کەس ڕەت بکاتەوە. بەڵکو ئەوە یەکێکە لە نیشانەکانی نەخۆشییەکە کە کۆنترۆڵی لەسەر نییە. ئەم بارودۆخە دەبێتە هۆی پێکهاتنی حەلقەیەکی خراپ کە لەلایەکەوە کەسە تووشبووەکە هەست بە تەنیایی دەکات، لەلایەکی ترەوە ئەندامانی خێزان هەست بە دووربوونەوە و نەزانینی چارەسەر دەکەن.
دووەم نیشانەی گرنگیش گۆڕانکاری لە کەشوهەوای کەسایەتییە. کەسێک کە پێشتر دڵخۆش و ئاکام بووە، لەناکاو دەبێتە کەسێکی تۆڕە، بێ‌ئارام و بێ‌ئەنەرجی. ئەم گۆڕانکاریانە گرنگن چونکە ئەندامانی دیکەی خێزان ناتوانن تێیان بگەن کە ئەوە نیشانەی نەخۆشییەکە و نەک گۆڕانکارییەکی بەڕەڵا لە کەسایەتی کەسەکە.
سێیەمیش کەمبوونەوەی توانای ئەنجامدانی ئەرکە ڕۆژانەییەکانە. کاتێک کەسێک تووشی خەمۆکی دەبێت، تەنانەت ئەرکە سادەکانی وەک پاککردنەوەی ماڵ، ئامادەکردنی خۆراک، یان گرنگیدان بە منداڵەکان دەبنە ئەرکێکی قورس و سەخت. ئەمەش دەبێتە هۆی ئەوەی کە بارگرانییەکی زیاتر بکەوێتە سەر شانی ئەندامانی دیکەی خێزان.
کاریگەری لەسەر پەیوەندیی هاوسەر و هاوژین
پەیوەندیی نێوان هاوسەرەکان یان هاوژینەکان یەکەمین بەشە کە کاریگەری خەمۆکی لێی دەبینرێت. ئەم پەیوەندییە کە پێشتر لەسەر بنەمای خۆشەویستی، تێگەیشتن و هاوبەشکردن بنیاتنرابوو، لەناکاو ڕووبەڕووی ئاستەنگی نامۆ و قورس دەبێتەوە. کەسە تووشبووەکە لەوانەیە نەتوانێت ئەو خۆشەویستی و گرنگیدانەی پێشتر دەریبڕی، بدا و ئەمەش دەبێتە هۆی ئەوەی کە هاوسەرەکەی هەست بە ڕەتکردنەوە و دووربوونەوە بکات.
لە ڕووی ئاراستەیی و سێکسییەوە، خەمۆکی کاریگەری قووڵی هەیە. زۆربەی کەسانی تووشبوو بە خەمۆکی کەمبوونەوەی ئارەزووی سێکسی تێدا دەبیننرێت، کە ئەمەش دەبێتە هۆی نائاسایاتی لە پەیوەندیی ئاراستەیی نێوان هاوسەرەکان. ئەم بارودۆخە نەک تەنها کاریگەری لەسەر کەسە تووشبووەکە هەیە، بەڵکو هاوسەرەکەشی هەست بە ڕەتکردنەوە و کەم‌گرنگی دەکات.
گرنگە لێرەدا باس لەوە بکەین کە زۆر جار هاوسەرە تەندروستەکە هەوڵ دەدات یارمەتی بدات، بەڵام بەهۆی نەزانینی ڕێگاکانی گونجاوی پەیوەندیگرتن و یارمەتیدانەوە، ئەنجامی پێچەوانە بەدەستدێت. بۆ نموونە، لەوانەیە هەوڵ بدات کەسەکە هان بدات بۆ دەرچوون یان ئەنجامدانی چالاکییەکان، بەڵام کەسە تووشبووەکە ئەمەی وەک فشار هەست دەکات نەک وەک یارمەتی.
ڕاشکاوانە قسەکردن و پەیوەندیگرتن لەم کاتانەدا زۆر گرنگە. پێویستە هاوسەرە تەندروستەکە تێبگات کە خەمۆکی نەخۆشییەکە و نەک هەڵبژاردنێک، بۆیە پێویستە دڵسۆزی و تێگەیشتن نیشان بدات لەجیاتی ڕەخنە و شکایەت. هەمان کاتدا، گرنگە کە هاوسەرە تووشبووەکە بڵێت کە چۆن هەست دەکات و یارمەتی چی پێویستە، ئەگەر بتوانێت.
تێکچوونی پەیوەندیی نێوان دایک-باوک و منداڵ
کاتێک دایک یان باوک تووشی خەمۆکی دەبن، کاریگەری لەسەر منداڵەکان زۆر قووڵ و درێژخایەن دەبێت. منداڵەکان زۆر هەستیار و وردبینن بۆ گۆڕانکاری لە کەشوهەوا و هەڵسوکەوتی دایک-باوکیان، هەرچەندە نەزانن پێناسەکردنی ئەم گۆڕانکاریانە چییە. ئەوان لەوانەیە هەست بکەن کە ئەوان هۆکاری نائاسایی بارودۆخەکەن، یان هەست بە ترس و نائارامی بکەن.
دایک یان باوکی تووشبوو بە خەمۆکی لەوانەیە نەتوانێت ئەو سەرنجە و پەروەردەیە پێبدات کە منداڵەکان پێیان پێویستە. ئەمەش دەبێتە هۆی ئەوەی کە منداڵەکان هەست بە چڕۆکیێتی و کەم‌گرنگی بکەن. هەروەها لەوانەیە سەرسامی و پێچەوانە هەڵسوکەوت لە دایک-باوکەکانیان ببینن، وەک توڕەیی بۆ شتی کەم‌گرنگ، یان بێ‌وەڵامی بۆ پێداویستییە گرنگەکان.
منداڵە بچووکەکان لەوانەیە هەڵسوکەوتی پاشەکشەیان هەبێت، وەک گەڕانەوە بۆ نیشتوونیان یان زیاتر دەپەندەنت بوون. منداڵە گەورەترەکان لەوانەیە توڕەیی یان ڕەفتاری پێچەوانە نیشان بدەن، یان خۆیان وەک کەسی گەورە مامەڵە بکەن و هەوڵ بدەن ئەرکی دایک-باوکیان جێگرەوە بگرن. هەردوو ئەم هاڵەی نابێت و پێویستە گرنگی پێدان.
لە ڕووی پەروەردەییەوە، منداڵەکان لەم بارودۆخانەدا پێویستیان بە ڕونکردنەوەی بۆگونجاو بە تەمەنیان هەیە. پێیان ڕاگەیاندنی پێویستە کە دایک یان باوکیان نەخۆشن، بەڵام ئەمە بەهۆی کردەوەی ئەوانەوە نییە و خۆشەویستی بۆیانی کەم نەبووەتەوە. هەروەها پێویستە ئاسوودەیان بکرێتەوە کە یارمەتی بۆ دایک-باوکەکانیان دەگات و بارودۆخەکە باش دەبێت.
کاریگەری لەسەر برا و خوشکەکان و خێزانی فراوان
کاتێک یەکێک لە ئەندامانی خێزان تووشی خەمۆکی دەبێت، ئەندامانی دیکەی خێزان هەموویان کاریگەر دەبن، بەڵام بە شێوازی جۆراوجۆر. برا و خوشکەکان لەوانەیە هەست بە نائاسایی بکەن چونکە کەسێک کە پێشتر وەک نموونە یان پشتگیر دەیانزانی، ئێستا خۆی پێویستی بە یارمەتییە.
لە هەندێک حاڵەتدا، برا یان خوشکی تەندروست دەبێتە “پارێزەری خاوەن”ی ئەو کەسەی کە تووشبووە، کە ئەمەش بارگرانییەکی دەروونی و جەستەیی زۆری بۆ ئەوان دروست دەکات. ئەوان لەوانەیە خۆیان بە بەرپرسیار بزانن بۆ چاککردنەوەی برا یان خوشکەکەیان، کە ئەمەش قورسایی و فشارێکی زۆرە بۆ هەر کەسێک.
لە لایەکی ترەوە، هەندێک ئەندامی خێزان لەوانەیە دوور بکەونەوە چونکە نازانن چۆن مامەڵە بکەن یان چۆن یارمەتی بدەن. ئەم دووربوونەوەیە دەبێتە هۆی ئەوەی کە کەسە تووشبووەکە زیاتر هەست بە تەنیایی و ڕەتکردنەوە بکات. ئەوەی گرنگە ئەوەیە کە هەموو ئەندامانی خێزان تێبگەن کە خەمۆکی نەخۆشییەکە و پێویستی بە تەناهی بێشان بێت وەک هەر نەخۆشییەکی دیکە.
خێزانی فراوان، وەک دایک و باوکی گەورە، ئەم و ئاپ، کەسە تووشبووەکان پێویستیان بە نوێکردنەوەی زۆری هەیە سەبارەت بە ڕاستیی ئەم نەخۆشییە. زۆر جار لە کۆمەڵگەی ئێمەدا، نەخۆشییە دەروونییەکان بە کارو کادە سادە بینراون، یان بە هۆی لاوازی ئیرادە. ئەمەش دەبێتە هۆی شەرمەزاری کەسە تووشبووەکە و ئەوەی کە باش نەبێت یارمەتی بگەێت.
کاریگەری ئابووری و پراکتیکیەکان لەسەر خێزان
خەمۆکی نەک تەنها کاریگەری دەروونی و کۆمەڵایەتی هەیە، بەڵکو کاریگەری ئابووری و پراکتیکی قووڵیشی لەسەر خێزان دروست دەکات. کاتێک یەکێک لە ئەندامانی کارکەری خێزان تووشی خەمۆکی دەبێت، توانای کارکردن و پارەدروستکردنی کەم دەبێتەوە یان تەواو لە دەست دەدات. ئەمەش دەبێتە هۆی کەمبوونەوەی داهاتی خێزان و زیادبوونی فشاری ئابووری.
ئەم فشارە ئابووریە دەبێتە هۆی ئەوەی کە ئەندامانی دیکەی خێزان بێت ئەرکی زیاتر لە کار بگرنەوە، یان دەستیان بە کاری زیاتر بکەن بۆ جبرانکردنەوەی داهاتی کەمبووەوە. ئەمەش بارگرانی و ماندووبوونی زیاتری بۆ ئەوان دروست دەکات، هەروەها کاتی کەمتری بۆ پشتگیریکردنی کەسە تووشبووەکە دەهێڵێتەوە.
هەروەها تێچوونی چارەسەرکردن و دەرمان دەبێتە خەرجییەکی زیاتر بۆ خێزان. زۆر جار لە کۆمەڵگەی ئێمەدا، بیمەی تەندروستی ئەو چارەسەرانەی کە بۆ نەخۆشییە دەروونییەکان پێویستن، تەواو ناگرێتەوە یان تەنها بەشێکی کەمی لێ دەگرێتەوە. ئەمەش دەبێتە بارگرانی ئابووری زیاتر بۆ خێزان، بەتایبەتی ئەگەر چارەسەرکردن درێژخایەن بێت.
لە ڕووی بەڕێوەبردنی ماڵەوە، کەسە تووشبووەکە لەوانەیە نەتوانێت ئەرکە ماڵییەکانی وەک پێشتر ئەنجام بدات. ئەمەش واتای زیادبوونی ئەرک بۆ ئەندامانی دیکەی خێزانە، کە ئەگەر منداڵیش لە خێزانەکەدا هەبێت، کارێکی هەرچی زیاتر قورس دەبێت.
ڕێگاکانی پشتگیری و یارمەتیدان
سەرەڕاکەشی هەموو ئەم ئاستەنگ و قورسایییانە، ڕێگای زۆری هەیە کە خێزان بتوانێت پشتگیری لە کەسە تووشبووەکە بکات و هەمان کاتدا سەلامەتیی دەروونی خۆیان بپارێزن. یەکەمین هەنگاو تێگەیشتنی ڕاست و ڕۆنە لە خەمۆکی و ئەوەی کە چۆن کاریگەری لەسەر هەڵسوکەوت و کەسایەتی کەس دروست دەکات.
گرنگترین شت ئەوەیە کە خێزان بیست و بڕوانامەیی پشتگیری نیشان بدات بۆ کەسە تووشبووەکە. ئەمەش واتای گوێگرتنی بێ حوکمدان، دڵسۆزی و تێگەیشتن نیشاندان، هاندانی بەڵام فشار نەکردن بۆ پشتگیری پیشەیی. زۆر جار کەسی تووشبوو بە خەمۆکی تەنها پێویستی بەوەیە کە هەست بکات گوێی لێدەگیرێت و بەتەنها نییە.
پێکهێنانی ڕۆتینێکی ئاسایی و ئازادانە بۆ خێزان زۆر گرنگە. ئەمەش یارمەتی دەدات کە کەسە تووشبووەکە هەست بە پاراستنی و ئاسایبوون بکات، هەروەها بەرەنگاربوونەوەی ئەم بارودۆخە ئاسانتر دەکات بۆ هەموو ئەندامانی خێزان. ڕۆتینی ڕۆژانە دەتوانێت شتی سادە بێت وەک ژەمی پێکەوە، چالاکییەکی بچووک، یان تەنانەت تەنها کاتێک بۆ قسەکردن.
گەیاندنی زانیاری بۆ هەموو ئەندامانی خێزان، بە تایبەتی منداڵان، زۆر گرنگە. ئەوان پێویستیان بە زانینی ئەوەیە کە چی ڕوودەدات، بەڵام بە شێوەیەک کە گونجاو بێت بۆ تەمەن و ئاستی تێگەیشتنیان. ئەمەش یارمەتی دەدات کە ترس و نائارامی کەم بکاتەوە و هەموو خێزانەکە پێکەوە بکۆشن لەگەڵ ئەم بارودۆخە.
گرنگی پشتگیری پیشەیی
لە کاتی مامەڵەکردن لەگەڵ خەمۆکی، پشتگیری پیشەیی یەکێکە لە گرنگترین هەنگاوەکان بۆ چارەسەرکردن. ئەمەش نەک تەنها یارمەتیی کەسە تووشبووەکە دەدات، بەڵکو ڕێنمایی و پشتگیری بۆ تەواوی خێزان دابین دەکات. پزیشکی دەروونناس، دەروونزان، یان ڕاوێژکاری خێزانی دەتوانن پلانی چارەسەری گونجاو دابین بکەن.
چارەسەرکردن بە شێوازی جۆراوجۆر دەبێت، وەک چارەسەری قسەکردن، دەرمان، یان تەلقی ئەردووەکەی. گرنگە کە خێزان تێبگات چارەسەرکردن پرۆسەیەکی درێژخایەنە و ئەنجامەکان دەست بەجێ نابینرێن. ئەمەش پێویستی بە دڵسۆزی و دانپێدانان هەیە لەلایەن هەموو ئەندامانی خێزانەوە.
خێزان دەتوانێت بەشداری لە کۆڕ و کۆمەڵی پشتگیری بکات، جا ئەوانەی بۆ کەسانی تووشبوو بە خەمۆکی، یان ئەوانەی بۆ ئەندامانی خێزانی کەسانی تووشبوو. ئەم کۆڕانە ئەزموونی هاوبەش و ڕێنمایی پراکتیکی دابین دەکەن، هەروەها هەست بە تەنیایی کەم دەکەنەوە.
هەروەها گرنگە کە خێزان ئاگاداری نیشانەکانی قەیرانی تووڕەیی بێت و بزانێت کەی پێویستە یارمەتیی لەناکاو بگەڕێت. ئەگەر کەسە تووشبووەکە باسی ئازاردان بە خۆی بکات، یان ئاماژە بە کوشتنی خۆی بکات، ئەوا دەبێت دەست بەجێ پشتگیری پیشەیی بگەڕێت.
ڕاهێنانی بەرگری لە خۆ بۆ ئەندامانی خێزان
یەکێک لە گرنگترین بابەتەکان کە پێویستە باسی بکرێت، گرنگی پاراستنی تەندروستیی دەروونی ئەندامانی دیکەی خێزانە. کاتێک کەسێک لە خێزان تووشی خەمۆکی دەبێت، ئەوانی دیکە زۆر جار خۆیان ئەولەوییەت ناکەن و تەنها بایەخ بە کەسە تووشبووەکە دەدەن. بەڵام ئەمە هەڵەیەکی گەورەیە چونکە ئەگەر ئەندامانی دیکەی خێزان تەندروستیی دەروونی خۆیان نەپارێزن، ناتوانن پشتگیری کاریگەر بۆ کەسە تووشبووەکە بکەن.
بەرگری لە خۆ واتای گرنگیدان بە پێداویستییە جەستەیی و دەروونییەکانی خۆتە. ئەمەش بە مانای لادان لە کەسە تووشبووەکە نییە، بەڵکو واتای دانانی سنووری تەندروستە. ئەندامانی خێزان پێویستیان بە کات بۆ خۆیان هەیە، کات بۆ پشوودان، چالاکییەکان کە خۆشیان لێ دەکەونەوە، و پەیوەندی لەگەڵ هاوڕێیان.
ناسینەوەی نیشانەکانی ماندووبوونی دەروونی زۆر گرنگە. ئەم نیشانانە بریتین لە: ماندووبوونی بەردەوام، تووڕەیی زیاتر لە ئاسایی، کەمبوونەوەی خەو، گۆڕانکاری لە ئاروقەی خۆراک، هەست بە بێ‌ئومێدی، یان کەمبوونەوەی خۆشی لە چالاکییەکان. ئەگەر ئەم نیشانانە دەربکەون، ئەوا کاتی ئەوەیە کە گرنگی زیاتر بە خۆپاراستن بدرێت.
دانانی سنووری تەندروست واتای ڕاشکاوانە گوتنی ئەوەیە کە چییان دەتوانن بکەن و چییان ناتوانن. بۆ نموونە، لەوانەیە کەسێک بتوانێت هەفتەیەک جار سەردانی کەسە تووشبووەکە بکات، بەڵام ناتوانێت هەموو ڕۆژێک ئامادە بێت. ئەم سنوورانە دانان هیچ شەرمەزاری تێدا نییە و ڕووراستی ئەوەیە کە یارمەتی درێژخایەن دەدات.
ڕۆڵی کۆمەڵگە و پشتگیری دەرەکی
کۆمەڵگەیش ڕۆڵی گرنگی هەیە لە پشتگیریکردنی خێزانێک کە یەکێک لە ئەندامانی تووشی خەمۆکی بووە. هاوڕێیان، هاوکار، ئەندامانی کۆمەڵی ئایینی، و هاووڵاتییان دەتوانن پشتگیری بکەن بە شێوازی جۆراوجۆر. ئەمەش دەتوانێت بە شێوەی پراکتیکی بێت، وەک یارمەتیدان لە ئەرکە ماڵییەکان، ئامادەکردنی خۆراک، یان بینەچێکردنی منداڵەکان.
هەروەها پشتگیری کۆمەڵایەتی زۆر گرنگە. ئەمەش واتای ئەوەیە کە کۆمەڵگە هەڵوێستی تێگەیشتنانە و بێ‌شەرمەزارکردن هەبێت تەمەن بە نەخۆشییە دەروونییەکان. زۆر جار لە کۆمەڵگەی ئێمەدا، خەڵک تێناگەن کە خەمۆکی نەخۆشییەکی ڕاستەقینەیە و ئەو کەسانەی تووشی دەبن، پێویستیان بە یارمەتی و تێگەیشتنە نەک ڕەخنە و شەرمەزارکردن.
ڕۆڵی شوێنی کار یان قوتابخانەش گرنگە. ئەم دامەزراوانە دەتوانن مەودای کار یان خوێندن ئاسانکاری بکەن بۆ کەسی تووشبوو، یارمەتی ئابووری بدەن، یان بەرنامەی پشتگیری دابین بکەن. ئەمەش یارمەتی دەدات کە فشاری ئابووری لەسەر خێزان کەم بکاتەوە.
کۆمەڵی خێری و دامەزراوە نا حکوومییەکانیش ڕۆڵی گرنگیان هەیە. ئەوان دەتوانن خزمەتگوزاری چارەسەری، کۆڕی پشتگیری، یان یارمەتی ماددی دابین بکەن. هەروەها بەرنامەی پەروەردەیی و هۆشیاریدەرەوە ئەنجام دەدەن بۆ کۆمەڵگە لەسەر نەخۆشییە دەروونییەکان.
پێداچوونەوە و چارەسەری درێژخایەن
خەمۆکی زۆربەی جار نەخۆشییەکی درێژخایەنە کە پێویستی بە چاودێری و بەرێوەبردنی بەردەوام هەیە. خێزان پێویستە تێبگات کە پێداچوونەوە ئەگەری هەیە و ئەمە مانای شکستی چارەسەرکردن نییە. بەڵکو بەشێکە لە سروشتی ئەم نەخۆشییە کە پێویستی بە ئارامگیری و دووبارە دەستپێکردنەوەی چارەسەرکردن هەیە.
نیشانەکانی ئاگاداری پێداچوونەوە ناسینەوە زۆر گرنگە. ئەم نیشانانە بریتین لە: گەڕانەوەی کەشوهەوای خەمۆک، کەمبوونەوەی خەو، لادانی کۆمەڵایەتی، کەمبوونەوەی ئاروقە، یان گەڕانەوەی بیرۆکەی نێگەتیڤ. کاتێک ئەم نیشانانە دەبینرێن، گرنگە کە خێزان زوو کارکردنەوە بکات و پشتگیری پیشەیی بگەڕێت.
چارەسەری درێژخایەن پێویستی بە دڵسۆزی و تێکەڵبوونی هەموو ئەندامانی خێزان هەیە. ئەمەش واتای گەیاندنی پشتگیری بەردەوام، ئامادەبوون بۆ چاکبوونەوەی هێواش، و نەوەستانەوە لە یارمەتیدان تەنانەت لە کاتی قورسایی. هەمان کاتدا، گرنگە کە خێزان ئامادەی سەرکەوتن و پێشکەوتنیش بێت و ئەمانە ناسی بکات.
پلانی بەڕێوەبردنی قەیرانیش زۆر گرنگە. ئەمەش واتای ئەوەیە کە خێزان پلانی ڕوونی هەبێت بۆ ئەوە کە چی بکات ئەگەر کەسە تووشبووەکە کەوتە قەیرانی تووڕەییەوە یان نیشانەکان خراپتر بوون. ئەم پلانە دەبێت ژمارەی تەلەفۆنی پزیشک، نزیکترین نەخۆشخانە، و لیستی ئەو کەسانەی دەتوانرێت پەیوەندییان پێوە بگیرێت لە کاتی پێویستدا، لەخۆ بگرێت.
ئەنجام و گرنگی هیوا
لە کۆتاییدا، گرنگە کە هەموو خێزانێک کە ڕووبەڕووی خەمۆکی بووەتەوە، بزانێت کە هیوا هەیە و چارەسەر بوونەوە ئەگەرێکی بەهێزە. خەمۆکی نەخۆشییەکە کە دەتوانرێت چارەسەری بکرێت، هەرچەندە ڕێگاکە لەوانەیە درێژ و قورس بێت. زۆرینەی ئەو کەسانەی کە چارەسەری گونجاو وەردەگرن، باشبوونەوەی بەرچاو تێدا دەبینرێت.
پشتگیری خێزان یەکێکە لە بەهێزترین هۆکارەکانی چاکبوونەوە. کاتێک کەسێک هەست دەکات کە تەنها نییە و ئەوانەی خۆشی دەوێت تێگەیشتن و یارمەتی دەدەن، ئەوا بەرەنگاربوونەوەی نەخۆشییەکە ئاسانتر دەبێت. ئەمەش پێویستی بە زانیاری، دڵسۆزی، و دانپێدانانی درێژخایەن هەیە.
هەروەها گرنگە کە خێزان ناوەڕاست و ئاگاداری پێشکەوتنەکان بێت، هەرچەندە کەم بن. پێشکەوتن لە چارەسەری خەمۆکی زۆر جار بە قۆناغ ڕوودەدات و بە هێواشی. لەوانەیە ڕۆژێک باش بێت و ڕۆژی دواتر خراپتر، بەڵام بە گشتی ئاراستەکە بەرەو چاکبوون دەبێت.
یادکردنەوەی سەرکەوتنەکان، هەرچەندە بچووک بن، یارمەتی دەدات کە هەموو ئەندامانی خێزان هاندان بپارێزن. ئەمانە دەتوانن شتی سادە بن وەک ڕۆژێک کە کەسەکە کەمێک زیاتر بە چالاکی بووە، یان کاتێک کە کەمێک زیاتر بەشداری لە گفتوگۆی خێزانی کردووە.
لە کۆتاییدا، خەمۆکی هەرچەندە تاقیکارییەکی قورسە بۆ هەر خێزانێک، بەڵام بە تێگەیشتن، یارمەتی، و چارەسەری گونجاو، دەتوانرێت بەسەریدا زاڵ بین. گرنگترین شت ئەوەیە کە هیچ کەس بە تەنیایی ئەم ڕێگایە بڕوات و هەمیشە یارمەتی و پشتگیری بەردەست بێت بۆ ئەوانەی پێویستیان پێیەتی.
