تأثیر موسیقی‌درمانی بر بهبود اختلالات روانی
نمی‌توان انکار کرد که موسیقی تأثیر روانی قوی دارد. چراکه بر بخش‌های متعددی از مغز ازجمله آن‌هایی که درگیر احساسات، شناخت، حافظه و تمرکز هستند، اثر می‌گذارد. به‌همین‌دلیل، اخیرا از موسیقی‌درمانی برای درمان طیف گسترده‌ای از بیماری‌های جسمی و روانی مانند افسردگی، اضطراب و فشار خون بالا استفاده می‌شود.
جالب است بدانید، در طول جنگ جهانی اول و دوم نیز هنگامی‌که گروه‌های موسیقی برای مجروحان بیمارستان اجرا می‌کردند. پزشکان متوجه تأثیر قابل‌توجه موسیقی بر روند بهبودی آنها شدند. در ادامه به جزئیات بیشتری از اثرات روان‌شناختی موسیقی مانند ارتباط موسیقی و افسردگی اشاره خواهیم کرد.
موسیقی‌درمانی چیست؟
منظور از موسیقی‌درمانی، استفاده از موسیقی یا عناصر موسیقی (مانند صدا، ریتم و هارمونی) برای دستیابی به اهدافی مانند کاهش استرس و بهبود کیفیت زندگی است.
گوش دادن، آواز خواندن، نواختن ساز، ترانه‌سرایی، بداهه‌نوازی و تجزیه و تحلیل اشعار نمونه‌هایی از فعالیت‌های موسیقی‌درمانی هستند. بهتر است بدانید که برای شرکت یا بهره‌مندی از این نوع درمان، نیازی به داشتن هیچ‌گونه توانایی یا قابلیت خاصی نیست. چراکه جلسات موسیقی‌درمانی عموما توسط یک موسیقیدرمانگر برگزار می‌شوند و می‌توانند به‌صورت تک نفره یا گروهی باشند.
آنچه در طول یک جلسه اتفاق می‌افتد کاملا به سلامت روانی بیماران بستگی دارد و استراتژی‌های موسیقی‌درمانی براساس نیازهای خاص آنها تعریف می‌شود. معمولا موسیقیدرمانگر با بیمار صحبت می‌کند تا درباره نیازها، ترجیحات موسیقی و تجربیات وی بیشتر بداند و هر جلسه را به طور خاص برای او طراحی می‌کند. همچنین پیشرفت او را در هر مرحله ارزیابی می‌کند و ممکن است با سایر ارائه‌دهندگان مراقبت‌های بهداشتی برای بهبود روند درمان همکاری کند.
روانشناسی موسیقی‌درمانی
همه ما یک حس اولیه از ریتم داریم که موسیقی از آن استفاده و تجربیاتی را ایجاد می‌کند. انسان‌ها مدت‌هاست این مساله را تشخیص داده‌اند. بنابراین، تعجب‌آور نیست که بین موسیقی و درمان بیماری روانی ارتباط وجود دارد.
به گفته انجمن موسیقی‌درمانی آمریکا، اگرچه موسیقی‌درمانی مدرن پس از جنگ جهانی دوم آغاز شد. اما هنوز هم برای بیماران بستری در بیمارستان که از بیماری‌هایی مانند زوال عقل، آسیب‌های تروماتیک مغزی، سکته مغزی و قلبی، بیماری پارکینسون و سرطان رنج می‌برند موثر است. زیرا می‌تواند به بیماران کمک کند تا با استرس عاطفی کنار بیایند و اعتماد‌به‌نفس، شادی و ارتباط بیشتری با دنیای اطراف خود داشته باشند. این مساله به نوبه خود منجر به بروز ذهنیت‌های خوش‌بینانه‌تر می‌شود که ثابت شده است به بهبود وضعیت فیزیکی بدن کمک می‌کند.
به عنوان مثال، بیمارانی‌که تروما روحی را تجربه کرده‌اند، اغلب در بیان کلامی احساسات خود یا توصیف رویدادهای خاص مشکل دارند. در این شرایط، موسیقی‌درمانی در قالب بیان اشعار به آنها کمک می‌کند تا وضعیت خود را بهتر بیان کنند. سایر مشکلات روانی که موسیقی‌درمانی در بهبود آنها موثر است، عبارتند از:
- اختلال طیف اوتیسم
- اختلالات خلقی مانند افسردگی
- اختلالات اضطرابی
- اختلالات یادگیری
- ناتوانی‌های رشدی
- درد (حاد و مزمن)
- اختلالات مصرف مواد مخدر
فواید موسیقی‌درمانی در بهبود اختلالات روانی
احتمالا تا الان متوجه ارتباط موسیقی و بیماری‌های روانی شده‌اید. اما چرا موسیقی می‌تواند برای کسانی‌که با مشکلات سلامت روان خود دست و پنجه نرم می‌کنند مفید باشد. در ادامه به دلایل این مساله اشاره خواهیم کرد.
به ایجاد مکانیسم‌های مقابله‌ای کمک می‌کند
موسیقی‌درمانی می‌تواند بسیاری از تاکتیک‌ها و مهارت‌های مقابله‌ای را به فرد بیاموزد. این مساله در شرایط بحران کمک می‌کند تا بیمار با تأثیرات یا محرک‌های خارجی بهتر کنار بیاید.
در تقویت رفتارهای عاطفی مثبت موثر است
موسیقی می‌تواند به افراد کمک کند تا یاد بگیرند که به طور ایمن احساسات خود را به‌صورت صوتی و غیرکلامی برای بهبود هیجانات بیان کنند. این روند ممکن است منجر به بهبود ارتباط فرد با دیگران شود.
به افزایش قدرت تحمل فردی کمک می‌کند
یک موسیقیدرمانگر معمولا از بیمار خود می‌خواهد که در حالت بداهه و بر اساس مضامین مرتبط با سلامت روان مثل غلبه بر ناامیدی در جلسه درمانی شرکت کند. زیرا تمرین این واکنش‌های درونی به یادگیری مهارت‌های آرامش‌بخش کمک زیادی می‌کند.
در بهبود ارتباطات بین فردی موثر است
اگرچه سلامت روان اغلب یک مساله خصوصی تلقی می‌شود، اما به طور قابل توجهی بر ارتباطات بین فردی تأثیر می‌گذارد. گوشه‌گیری و اجتناب از برقراری روابط اجتماعی، از علائم رایج اغلب اختلالات سلامت روان هستند. در این شرایط، موسیقی‌درمانی می‌تواند به افراد کمک کند تا مهارت‌های اجتماعی را تمرین کرده و سپس در زندگی روزمره خود به کار گیرند.
به بهبود تصور فرد از خود کمک می‌کند
اختلالات سلامت روان می‌توانند به عزت نفس آسیب برسانند و بر تصور فرد از خود تأثیر منفی بگذارند. در این وضعیت، موسیقی می‌تواند باعث ایجاد اعتماد‌به‌نفس و افزایش آگاهی فرد از رفتار خود شود. زیرا موسیقیدرمانگر به افراد کمک می‌کند تا ویژگی‌های مثبت خود را به خوبی شناسایی کنند.
چه کسانی می‌توانند از موسیقی‌درمانی سود ببرند؟
اصولا همه افراد از کودکان تا سالمندان می‌توانند از فواید این روش بهره‌مند شوند. البته برای کسانی‌که مشکلات سلامت روان مانند ناتوانی‌های اجتماعی، رشدی و یادگیری دارند، مفیدتر است. زیرا یک رویکرد منحصر‌به‌فرد ارائه می‌دهد و راه‌هایی را برای درمان نشان می‌دهد که به سادگی در سایر اشکال درمانی در دسترس نیستند.
اگرچه می‌تواند به رشد مهارت‌های ارتباطی، اجتماعی، عاطفی و شناختی برای افراد در هر سنی کمک کند، اما شروع زودهنگام آن در جوانان می‌تواند تأثیر زیادی بر رشد آنها داشته باشد. در واقع، می‌تواند به توسعه مهارت‌های خودمختاری کمک کند و جوانان را برای تغییرات فیزیکی، اجتماعی و عاطفی در آینده آماده کند. به طور کلی، موسیقی‌درمانی می‌تواند با ارائه یک فرصت آموزشی جذاب که به جوانان ساختار و معنا در زندگی آنها می‌بخشد، به همه جوانان در حال رشد کمک کند.
سخن آخر
بنابراین، موسیقی قابلیت آن را دارد که افراد را به هم نزدیک کرده و حتی شفا دهد. پس اگر درگیر اختلالات روانی هستید، همراه با موسیقیدرمانگر خود، اهدافی را تعیین کرده و برای دستیابی به آنها تلاش کنید. اصولا درمانگر شما در هر مرحله با شما صحبت خواهد کرد تا ببیند چه احساسی دارید. همچنین هر جلسه را فقط برای شما طراحی می‌کند و در جهت تطبیق جلسات با علایق و نیازهای در حال تحول شما حرکت می‌کند.
مهم است که به خاطر داشته باشید که اثرات روان‌شناختی موسیقی فقط برای کودکان نیست. بزرگسالان در هر سنی نیز می‌توانند از آنها بهره‌مند شوند!
منابع
https://www.nami.org/education-professional/the-impact-of-music-therapy-on-mental-health/
https://www.savethemusic.org/blog/music-therapy-and-mental-health/
https://my.clevelandclinic.org/health/treatments/8817-music-therapy
https://www.treatmentindiana.com/resources/impact-of-music-therapy-on-mental-health/
