عقده الکترا بعد از مرگ مادر چگونه است؟
مقدمه
در مورد عقده الکترا شنیده‌اید؟ عقده‌ای که برای اولین بار در سال 1913 توسط فروید روی کار آمد و در آن یک واقعیت کلی را به جامعه بازگو کرد و آن هم چیزی به غیر از گرایش طبیعی دختر به پدر در سنین پایین نبود. از دست دادن پدر و مادر برای فرزندان بسیار احساس بدی را ایجاد می‌کند. در کنار نقص‌های به وجود آمده در ذهن و شرایط روحی فرزندان، احتمال شدت گرفتن بعضی از عقده‌ها و سرباز زدن آن‌ها وجود دارد. فرزندان بدون والدین دارای احساسات متنقاضی در حوزه عقده الکترا و ادیپ هستند. مرگ مادر و عقده الکترا می‌توانند روی یکدیگر تاثیر گذاشته و شرایط کودک را برای مواجهه با این گرایش و احساس خوشایند به پدر، سخت‌تر کنند. عقده الکترا بعد از مرگ مادر باعث ایجاد احساسات متناقض و ترسناک در کودکان می‌شود. اگر پدران به خوبی این موضوع را درک کنند و در زمان کوتاهی برای درمان اقدام نمایند، احتمال گسترش این عقده کاهش پیدا کرده و شدت آن نیز به حداقل می‌رسد.
مرگ مادر و عقده الکترا|عقده الکترا بعد از مرگ مادر چگونه است
عقده الکترا چیست؟
اگر تا به حال در مورد عقده ادیپ پسران شنیده باشید، کارتان برای درک عقده الکترا ساده‌تر است. این عقده در واقع یک دیدگاه روانکاوی است که از سوی فروید به جامعه ارائه شد و طبق آن مشخص شده است که دختران در سنین پایین و پس از شکل گرفتن مراحل رشد جنسی، متوجه یک گرایش خاص به پدر خودشان خواهند بود. دختران در سنین بین 3 تا 6 سال و زمانی که متوجه تغییرات جنسی در بدن خود می‌شوند، یک احساس مهم را در خود می‌بینند و آن هم تفاوت میان آلت تناسلی خود و پدرانشان است. آن‌ها درک می‌کنند که مانند پدرانشان دارای آلت تناسلی نیستند و این موضوع را یک نقص می‌بینند. از همین جهت مادر خود را مقصر ناقص به دنیا آوردن خود احساس می‌کنند. در این زمان است که یک احساس درونی به کودکان می‌گوید که باید از مادران خود دوری کنند و پدران خودشان را تصاحب کنند.
در یک کلام می‌توانیم عقده الکترا در دختران را به‌صورت «نزاع دختر با مادر بر سر پدر» بشناسیم. در این نزاع درونی، کودک احساس می‌کند که میل بیشتری برای ارتباط با پدر دارد. همیشه نگران است که مادر او را تصاحب کند و نتواند با پدر رابطه داشته باشد. برای اینکه پدر را از دست ندهد، کودک همواره به دنبال این است که عشق مادر را شبیه‌سازی کند و رفتارهایی که مادر به پدر دارد را تقلید کند. این تقلید و هم ذات پنداری در نهایت باعث ایجاد شرایط خاص روحی در کودک می‌شود. اگرچه به عقیده فروید این یک مرحله مهم از رشد جنسی دختران است؛ اما باید پدر و مادرها در مورد آن آگاهی کامل داشته باشند.
مرگ مادر و عقده الکترا چه ارتباطی با یکدیگر دارند؟
در حالی که هنوز عقده الکترا در بسیاری از روانشناسان پذیرفته نشده است؛ اما به‌هرحال با بررسی‌های انجام شده می‌توان متوجه شد که این عقده نه برای همه دختران، بلکه برای بسیاری از دختران وجود داشته است. عقده‌ای که باعث ایجاد احساس عصبانیت در کودک نسبت به مادر خود می‌شود. مرگ مادر و عقده الکترا، موضوعی قابل بحث است که طبیعتا روانشناسان و مشاوران باید با دقت آن‌ها را بررسی کنند. اگر کودک قبل از مرگ مادر به پدر گرایش جنسی داشت و اعمال جنسی را بدون تماس و رابطه جنسی انجام می‌داد، ممکن است این موضوع بعد از مرگ مادر تشدید یا سرکوب شود. در واقع کودک با وجود اینکه هنوز احساسات زیادی را درک نکرده، اما دچار احساسات متناقضی می‌شود که بخشی از آن‌ها ذاتی هستند.
هنگام مرگ مادر، احساس ترس و اضطراب در کودک شکل می‌گیرد. ترس از اینکه مادر خود را از دست داده و ترس از اینکه پدر خود را نیز به‌دلیل عشق زیاد به مادر از دست بدهد. در چنین شرایطی، کودک احساس می‌کند برای تصاحب کردن پدر وقت خوبی را پیدا کرده و تمام تلاش خود را برای نثار کردن محبت و علاقه خود به پدر می‌کند. عقده الکترا بعد از مرگ مادر گاهی سرکوب می‌شود، البته سرکوب شدن آن بدون مراجعه به روانشناس و درمان به‌راحتی امکان‌پذیر نیست و می‌تواند خود عاملی برای بروز مشکلات روانشناختی بعدی باشد. در هر صورت اینکه بعد از مرگ مادر چه تغییری در علائم عقده الکترا در دختران ایجاد می‌شود، موضوعی است که حتما باید مورد بحث و بررسی قرار گیرد.
عقده الکترا بعد از مرگ مادر در دختر
علائم عقده الکترا بعد از مرگ مادر
فروید معتقد بود که عقده الکترا در واقع یک مرحله مهم برای رشد یک دختر است؛ زیرا به او برای پذیرش نقش‌های جنسیتی و درک تمایلات جنسی کمک می‌کند. ضمن اینکه به عقیده فروید، این گرایش دختر به پدر نسبت به گرایش پسر به مادر شدیدتر است و اغلب توسط دیگران سرکوب می‌شود. به همین خاطر است که در آینده دختران و زنان با اعتماد به نفس کمتری در جامعه حضوری پیدا می‌کنند و بیشتر از هر چیزی مطیع هستند. پدرانی که به سلامت روحی کودک خود بعد از مرگ مادر اهمیت می‌دهند، باید با علائم عقده الکترا آشنایی داشته باشند و برای درمان آن‌ها اقدام کنند.
- بیان و بروز احساسات: ممکن است عقده الکترا بعد از مرگ مادر شدید شود و کودک را به ابراز احساسات وادار کند. احتمالا دختر شما بیان می‌کند که اگر بزرگ شود دوست دارد با پدر خود ازدواج کند. حتی ممکن است احساسات خود را به صورت زبانی و کلامی همانطور که مادر بروز می‌داد، بروز بدهد.
- ترس و اضطراب برای از دست دادن پدر: کودک احساس می‌کند که ممکن است پدر خود را نیز مانند مادر از دست بدهد. این ترس و اضطراب ایجاد شده برای از دست دادن پدر، می‌تواند مشکلاتی را در شرایط روحی او به وجود آورد و باعث نزدیکی بیش از اندازه و غیر طبیعی دختر به پدر شود.
- نزدیکی تماسی و جنسی با پدر: با اینکه دختران تا قبل از سن 6 سالگی درکی از رابطه جنسی و نحوه شکل گیری آن ندارند، اما به دلیل گرایش به جنس مخالف همواره تماس برقرار می‌کنند. این تماس باعث ارضای نیازهای جنسی آن‌ها بدون برقراری رابطه جنسی می‌شود. پدران باید حتما مراقب این تماس‌ها باشند و در صورت غیر عادی بودن آن‌ها با روانشناس مشورت کنند.
علائم و نشانه‌های عقده الکترا در دختر
آیا امکان درمان عقده الکترا بعد از مرگ مادر وجود دارد؟
با وجود اینکه عقده الکترا بعد از مرگ مادر توسط بعضی از روانشناسان تایید نشده است؛ اما آمارها نشان می‌دهند که دختران به پدران خود گرایش جنسی دارند و تا زمانی که متوجه طبیعی بودن تفاوت‌های جنسی میان خود و پدران خودشان نشوند، بهبود پیدا نمی‌کنند. با این حال به عقیده فروید، عقده الکترا بعد از سن 6 سالگی خود به خود برطرف می‌شود. مگر اینکه سرکوب شده باشد و باعث کاهش اعتماد به نفس شود. توجه به علائم این عقده و نحوه برخورد با کودکی که مادر خود را از دست داده است، می‌تواند تاثیر زیادی روی کنترل علائم عقده الکترا و کنترل کردن عوارض بعد از آن داشته باشد.
سخن پایانی
در این مقاله در مورد مرگ مادر و عقده الکترا صحبت کردیم. عقده الکترا، یک عقده روانکاوی است که از سوی فروید روی کار آمد و میل دختر در سنین 3 تا 6 سالگی را به پدر توضیح می‌داد. عقده الکترا بعد از مرگ مادر ممکن است شدیدتر شود و احساس خاصی را در کودک به وجود آورد که باعث تصاحب مادر گردد.
منابع
